Nhớ Sao Xe Cộ Sài Gòn

Sau cuốn sách Nhà xưa Nam Bộ xuất bản cách nay bốn năm, Ngô Kế Tựu gác bút, lo làm ăn. Nhưng rồi những xao động về quê hương trong anh lại nổi lên, chỉ trong sáu tháng, từ Texas bên Mỹ, anh đã viết xong bản thảo mới về những loại xe cộ lưu thông trên đất Sài Gòn – Gia Định từ trăm năm nay.

Chiếc xe gắn bó với đời sống con người. Có lẽ trên đất nước này, Sài Gòn chính là nơi sử dụng nhiều chủng loại xe nhất từ bao lâu nay, từ thô sơ cho đến cao cấp nhập từ nước ngoài. Ở thành phố đông dân nhất, làm ăn sôi nổi nhất, tạo ra nhiều tiền của nhất nước như Sài Gòn, xe cộ là phương tiện lưu thông, chuyên chở hàng hóa, thể hiện sự giàu có lịch lãm và là hàng hóa bán ra để làm giàu. Xét về mặt chọn đề tài, Kế Tựu đã lẩy ra được một khía cạnh thú vị để viết về Sài Gòn, không bị trùng lặp.

Ra đi từ Sài Gòn hơn 20 năm đến định cư trên đất Mỹ, Ngô Kế Tựu luôn đau đáu nhìn về quê hương. Nguyên là giáo viên dạy tiếng Nga, làm nhân viên quy hoạch rồi làm báo trước khi ra đi, có lúc anh trở về quê hương vài năm, lập công ty xây dựng nhà gỗ, viết báo về đề tài nhà cổ Nam bộ. Lúc đó, anh như hối hả tìm lại những hứng thú ngày còn đi học thích la cà khắp vùng Tân Định, hay khi lang thang trên xe máy khắp thành phố để khảo sát nhà đất cho nơi làm việc là Viện quy hoạch TP. Hồ Chí Minh. Anh đã trả xong món nợ tinh thần về những ngôi nhà cổ, bây giờ là thú chơi khác của anh: viết về xe cộ, thứ đã cõng anh đi khắp nơi.

Nói cho cùng, những thứ gần gũi nhất của con người hiện đại là cái nhà để ở và cái xe để đi. Viết những thứ rất gần gũi đó, quá quen thuộc nên dễ nhàm. Nhưng cuốn sách về xe cộ Sài Gòn này của Ngô Kế Tựu lại thú vị, vì anh viết bằng trái tim, bằng tình cảm của một người thích lang thang phố thị, nhiều khi thui thủi một mình trên đường chỉ có xe làm bạn, hoặc đã từng trông chiếc xe đò về quê như trông một người tình.

Phạm Công Luận