Đêm Dài Một Đời

Những đứa trẻ hội ngộ trong một ngôi trường dành riêng cho chúng, ngôi trường mà chúng không bao giờ có thể nhìn thấy, bởi trước mắt chúng chỉ là bóng đêm tối tăm, đằng đẵng suốt một đời. Mỗi em một hoàn cảnh, một số phận, nhưng đều chịu chung một nỗi đau. Chúng thân thiết như anh em ruột thịt, vậy nên mỗi cuộc chia ly tất yếu khi có một em nhỏ rời trường đều trở thành nỗi đau lớn. Cuộc đời chúng sẽ ra sao? Những đứa trẻ khiếm thị, lại sinh ra giữa thời chiến tranh loạn lạc ấy?

Đêm dài một đời là tác phẩm đã từng được hoan nghênh từ hơn bốn mươi năm trước. Trở lại với độc giả ngày nay, tác phẩm vẫn giữ nguyên giá trị và sức lay động ngày nào.
Cùng thế hệ với Tràng Thiên, nhà văn Lê Tất Điều nổi tiếng bởi những trang văn đẹp về những ký ức tuổi thơ, mà tiêu biểu là cuốn tiểu thuyết về những em nhỏ khiếm thị này.
Nhập vai một chú bé đã mất cả cha lẫn mẹ, cả thị lực sau khi đoàn tàu gia đình cậu đang đi bị trúng bom, tác giả đã chọn một góc nhìn đau xót nhất để miêu tả hiện thực của những người khiếm thị. Cậu bé tên Thương sẽ phải trải qua “đêm dài một đời” sau khi được số phận ban tặng cho chút ít ánh sáng. Với em, tất cả những hình ảnh, sắc màu của cuộc sống chỉ còn là ký ức. Từ cuộc sống bình thường, hạnh phúc, em bị đẩy vào sự ghẻ lạnh, bất an. Dường như những đứa trẻ khiếm thị, cũng như những em bé khuyết tật khác, không tìm được tình thương nơi đâu, ngoại trừ cách tự đùm bọc lẫn nhau.
Bơ vơ, thiếu tình thương, tương lai vô định và đầy bất trắc, nhưng những đứa trẻ ấy vẫn sống, vẫn tiếp tục hy vọng. Số phận đã không dành phần ưu ái cho các em, nhưng không vì thế mà những đứa trẻ mất đi năng lực yêu thương và lòng đồng cảm. Lê Tất Điều để nỗi buồn, chứ không để niềm cay đắng len lỏi vào những trang văn của ông. Giữa bức tranh xam xám, mịt mờ, vẫn có những tia sáng lấp lánh phía trước.
Ra đời từ năm 1966, tác phẩm mang đậm hơi thở của thời đại, vang vọng tiếng bom rơi, đạn nổ, tiếng cãi vã, giằng giật, cảnh chạy loạn,... đồng thời mang theo một thông điệp nhân văn và không bao giờ xưa cũ, về tình yêu thương, về sự công bình, cho những đứa trẻ khuyết tật nói riêng và những con người bất hạnh nói chung.