Dõi Bước Huyền Trang

Con đường gian khổ, mịt mù gió cát mà năm xưa Đường Tam Tạng cùng các đệ tử vượt qua để tới Tây Trúc thỉnh kinh đã trở thành huyền thoại, mãi mãi được người đời sau nhắc tới với niềm kính phục. Cuốn sách nhỏ này có thể xem như nhật ký hành trình của ngài -  tuy không phải do ngài viết ra mà do người đời sau nghiên cứu, tập hợp và biên soạn – vô cùng tỉ mỉ, chính xác.

“Chúng ta sẽ bắt đầu từ đâu?
Nếu là một Đường Tam Tạng thì sẽ bắt đầu từ động Thủy Liêm, theo chân Tôn Hành Giả, nhưng nếu theo dõi bước của Đường Huyền Trang thì bắt đầu từ Trường An vậy.”

Bắt đầu từ Trường An, ta sẽ hiểu được gia thế, tiểu sử cũng như lý do khiến ngài bước chân vào cuộc du hành. Từ nhỏ, Pháp sư Huyền Trang (tên tục Trần Huy) đã nổi danh là thông minh đĩnh ngộ, năm 13 tuổi ngài đã xuất gia, học kinh Niết Bàn quên ăn bỏ ngủ. Năm 20 tuổi, kinh sách tại Ích Châu ngài đều đã xem qua, chỗ học kinh luận đã cùng, ngài vào kinh thành gặp gỡ các vị giảng sư để tham hỏi những điểm còn nghi vấn. Tuy nhiên có nhiều điểm giảng giải mâu thuẫn nhau, không quyết nghi được, “đây chính là lý do khiến ngài nảy sinh ý định qua Ấn Độ để tự mình tìm hiểu”. Thoạt đầu ý định đó chưa được chấp nhận, nhưng ngài vẫn giữ vững chí nguyện, “rèn luyện sự kiên gan bền chí và sức chịu đựng, chuẩn bị cho chuyến Tây du” bắt đầu từ năm 629.

Lúc còn trên đất Trung Quốc thì đoàn của ngài bị quan quân vâng lệnh vua truy đuổi, ban ngày lẩn trốn, đêm mới dám đi. Ra khỏi Ngọc Môn Quan thì đi vào sa mạc Gobi “nhìn chỉ thấy mịt mù trời và cát, trên không bóng chim bay, dưới không bóng thú chạy”, suốt bốn đêm năm ngày ngài không có lấy một giọt nước, “cổ họng khô bỏng gần như sắp chết, nằm quị trên sa mạc”. Đệ tử đã rời bỏ ngài từ lâu, suốt 800 dặm “chỉ có mình ngài và con ngựa gầy nương nhau”, “những nguy nan không bút nào tả hết”. Nhưng đây chỉ mới là chặng hiểm nghèo thứ nhất.

Cứ như thế, ngài trải qua 5 chặng hành trình gian khổ với biết bao kiếp nạn, đồng thời cũng gặp không ít kỳ tích.
1. Trong lãnh thổ Trung Quốc (Từ Trường An đến Ngọc Môn Quan)
2. Vùng Tân Cương: từ sa mạc Gobi đến dãy Thiên Sơn.
3. Vùng Trung Á: phía Tây Thiên Sơn đến Kế Tân.
4. Ấn Độ.
5. Đường trở về.

Những vùng đất quan trọng mà ngài đã đặt chân qua trong cuộc hành trình này đều được ghi chép đầy đủ về mặt địa hình, khí hậu, lịch sử, văn hóa, vị trí trên bản đồ, hình ảnh minh họa, những truyền thuyết liên quan, tới mức người đọc dường như cũng đang cùng ngài lần theo những khúc xương trắng rải rác để dò đường, cảm nhận mùi vị nguy hiểm toát ra từ những đỉnh núi cao lạnh lẽo đóng tuyết ngay cả trong mùa hạ, trốn chạy sự truy sát của đạo tặc, đối mặt với sơn thần quỷ mị…

Tập sách này được Thiền sư Viên Chiếu lược dịch, biên soạn từ nhiều nguồn tư liệu khác nhau, chủ yếu là tư liệu chữ Hán và tiếng Anh. Đối với các Phật tử, đây là con đường giúp họ nương theo dấu cũ về nguồn. Đối với các nhà nghiên cứu, đây là một tư liệu quý giá, bổ ích. Còn đối với những người đọc đơn thuần như chúng ta, hành trình Đường Tam Tạng thỉnh kinh có thể mang lại nguồn cảm hứng lớn lao cho cuộc sống.