Cuộc Chiến Khuy Cúc

Cuộc chiến khuy cúc của tác giả Louis Pergaud là một tác phẩm hài hước và nhiều ý nghĩa sâu sắc dành cho lứa tuổi thiếu niên và cả những bậc phụ huynh.

Câu chuyện kể về “cuộc chiến” giữa lũ trẻ tuổi mới lớn của hai làng Longeverne và Velrans với biểu tượng chiến thắng hay thất bại đều bằng những chiếc khuy cúc. Bên cạnh cuộc chiến ấy còn có những buổi học, những trò quậy phá thầy cô, cha xứ, những trận đánh của những bậc cha mẹ mà tiếng khóc của bọn trẻ vang cả xóm làng vẽ nên một bức tranh tuổi thơ đầy vui nhộn nhưng cũng không kém phần dữ dội.

Cuộc chiến khuy cúc là câu chuyện hài hước, thú vị, một tác phẩm kinh điển cho lứa tuổi thiếu niên và có ý nghĩa sâu sắc với những người trưởng thành.

Louis Pergaud đã vẽ nên một bức tranh tuổi thơ ở vùng nông thôn nước Pháp đầy màu sắc. Những ngày thơ dại mở ra, thế giới của những tâm hồn nổi loạn cuốn hút người đọc bởi những đứa trẻ hai làng Longeverne và Velrans với cá tính độc đáo, hiếu động và trọng danh dự. Chúng quyết đấu với nhau đến cùng chỉ vì những lời sỉ nhục, xúc phạm của những đứa trẻ còn chưa thể hiểu được những từ ngữ ấy. Từ sự hào hứng, mạnh mẽ của tuổi trẻ cùng với những cảm nhận, suy diễn, cảm xúc chán ghét lại vừa ngưỡng mộ, tò mò rồi bắt chước những kiến thức, con người tiếp nhận qua bài vở trên lớp, cuộc sống… đã tạo ý nghĩ phải đấu tranh đến cùng để bảo vệ danh dự. Cuộc chiến của chúng đi từ những lời tuyên chiến, khẩu chiến bằng tất cả những từ ngữ tục tằn, bẩn thỉu nhất chúng biết rồi đến những trận đánh bằng đá sỏi, gậy gộc, giáp la cà. Chúng lập ra thủ lĩnh, vẽ chiến thuật, bày binh bố trận, khiêu chiến khôn ngoan, xây dựng lều căn cứ, thu gom vũ khí... Cuộc chiến của người lớn là đổ máu, giết chóc, cướp bóc, tranh giành quyền lực, giành từng tấc đất còn cuộc chiến của bọn trẻ chỉ như là một trò chơi những lúc rảnh rỗi, thể hiện cái tôi cá nhân, cứu “danh dự của những đứa trẻ”, không quyền lực, tiền tài mà chỉ thể hiện ở những cái khuy cúc. Khuy cúc trở thành biểu tượng danh dự, là sự chiến thắng của bọn trẻ dù chúng phải chấp nhận những trận đòn roi từ cha mẹ, sự mắng nhiếc của thầy giáo, cái lắc đầu bất lực của hàng xóm và mang tiếng “vô giáo dục”. Người lớn ở thế giới ấy không biết cuộc chiến của bọn trẻ có ý nghĩa như thế nào với chúng, họ chỉ chăm chăm nghĩ đến các cuộc chiến đẫm máu đang diễn ra trong thế giới người lớn của họ.

Bằng những ngôn từ và cách xây dựng tình huống hài hước cùng với những biện pháp nghệ thuật độc đáo, tác giả khẳng định “không hề ngần ngại trước những từ ngữ dung tục, miễn là nó lý thú, hoặc trước những cử chỉ sỗ sàng, miễn là nó đáng ghi nhớ.” Và đã “dựng lại một quãng đời niên thiếu của tôi, của chúng tôi, quãng đời đầy nhiệt tình và mãnh liệt của những đứa trẻ vô tư lự, chân thật và hào hùng, nghĩa là thoát khỏi mọi thói đạo đức giả của gia đình và trường lớp.” Câu chuyện cũng khiến người lớn phải suy nghĩ, đắn đo và đôi ki cũng sẽ bật cười khi nhìn thấy bản thân mình, tuổi thơ của mình trong đó và hiểu hơn tâm lý của con trẻ.