Có Ai Giữ Giùm Những Lãng Quên (Tặng kèm bộ ảnh)

Sau thành công của tiểu thuyết ngắn đầu tay Nếu như không thể nói nếu như, Jun Phạm lại tiếp tục với thể loại truyện ngắn-tản văn qua tác phẩm Có ai giữ giùm những lãng quên? Tác phẩm bao gồm 31 truyện ngắn, tản văn được chia làm bốn mảng chính: gia đình, đời sống xã hội, tình yêu, triết lí cuộc sống. 

Có ai giữ giùm những lãng quên? có thể xem như bước chuyển lớn của Jun Phạm về sự thay đổi đề tài sáng tác khi từ chủ đề tình yêu trong Nếu như không thể nói nếu như anh chuyển sang chủ đề về cuộc sống. Cuộc sống ở đây chẳng phải chỉ xoay quanh đời sống cá nhân của bản thân anh mà còn bao gồm đời sống của những người dân thành thị mà anh có dịp quan sát. Đó có thể là một em bé nhặt rác trong Giao thừa, một cậu bé bán vé số trong Niềm tin là điều cuối cùng nên giữ lại, một người phụ nữ hay than phiền về cuộc sống trong Bà chính khách điên… Tất cả những tản văn ấy dần cho người đọc hình dung về một đời sống sinh động, không chỉ còn là những kỉ niệm bó buộc trong phạm vi cá nhân nữa dù thoạt nghe tiêu đề Có ai giữ giùm những lãng quên? dễ khiến người ta liên tưởng đến điều này. Vì lẽ đó, ở Nếu như không thể nói nếu như tác giả bàn về cái chết thì đến Có ai giữ giùm những lãng quên?, anh đã chuyển sang định nghĩa về sự sống. Có khi anh ví cuộc sống như một quyển sách (Sống), cũng có khi anh ví nó như một phép toán có đầy đủ tiền đề, chứng minh và kết luận mà ở đó một lời khen tương đương một phút vui, một lời chê lại lớn hơn hoặc bằng 1440 phút buồn (Bài toán về niềm vui và nỗi buồn).

Điểm đặc biệt của Có ai giữ giùm những lãng quên? không chỉ nằm trong giọng văn nhẹ nhàng, giản dị của Jun Phạm mà còn nằm trong cách tác giả quan sát cuộc sống, đưa người đọc đến những lối rẽ bất ngờ. Cách mở đầu của Biết đủ để hạnh phúc, có thể khiến người đọc hình dung tản văn này chỉ bàn về ngày 8.3 nhưng kết thúc, anh lại xoay hướng nhìn về người phụ nữ bán vé số và từ đó, đưa ra những suy tư về người lao động nghèo khổ. Hoặc ở Niềm tin là điều cuối cùng nên giữ lại, ban đầu ta có thể nghĩ rằng tản văn này chỉ bàn về sở thích đọc sách của tác giả nhưng một lần nữa Jun lại khiến ta bất ngờ với phát hiện của anh về một cậu bé bán vé số ngồi đọc sách Nhân tướng học trong nhà sách. Vì thế, dù viết về những vấn đề quen thuộc trong cuộc sống nhưng tập tản văn này của Jun Phạm không khiến người đọc cảm thấy nhàm chán. Qua đó, hình ảnh về những người lao động thị thành dưới ngòi bút của Jun cũng trở nên khác biệt: tươi mới hơn và mang đầy dáng vẻ của đời sống hiện đại.

Đa dạng về mặt thể loại cũng là một ưu điểm của Có ai giữ giùm những lãng quên? Không chỉ dừng lại ở tản văn, Jun Phạm còn bộc lộ suy tư về cuộc sống qua các tác phẩm có xu hướng như một truyện ngắn: Bà chính khách điên, Hạnh phúc từ một câu nói… Mặt khác, một số tản văn của anh cũng có xu hướng chính luận như: Yêu nước, I’m from Vietnam… Và trong tập tản văn này còn có cả một bài thơ mang tên Bỗng nhớ người dưng. Tuy kết hợp nhiều thể loại trong một tác phẩm nhưng Có ai giữ giùm những lãng quên? không hề khiến người đọc có cảm giác rời rạc mà vẫn liền mạch trong dòng suy tư chung về cuộc sống, về con người, về tình yêu, về kí ức. Một điều thú vị nho nhỏ là những ngày lễ trong năm gần như có mặt đầy đủ trong tập tản văn này: giao thừa, 14.2, 8.3, Trung Thu, ngày Quốc Tế Hạnh Phúc… Đọc hết tập tản văn, độc giả có thể cảm nhận như mình đã đi cùng Jun hết 365 ngày trong năm. Phải chăng đó cũng là một dụng ý của anh khi anh là thành viên nhóm nhạc 365?

Tiêu đề của Nếu như không thể nói nếu như đưa ra một giả định; Có ai giữ giùm những lãng quên? lại là một câu hỏi tu từ; từ thể loại tiểu thuyết lại sang truyện ngắn, tản văn; trong tương lai, chàng ca sĩ đa tài Jun Phạm sẽ chuyển sang mệnh đề nào hay thể loại nào? Qua tập tản văn Có ai giữ giùm những lãng quên?, Jun cho thấy anh là một cây viết trẻ hứa hẹn sẽ còn mang lại nhiều bất ngờ mới mẻ đến độc giả.