Cuộc Nổi Loạn Ngoạn Mục

Cuộc Nổi Loạn Ngoạn Mục là câu chuyện hài hước về cuộc nổi loạn của một giáo viên trẻ chống lại hệ thống nội quy lạc hậu, bất công cũng như thói khoa trương sáo rỗng của những người đứng đầu một trường trung học vùng nông thôn. Chuyện xảy ra ở miền Nam nước Nhật, nơi tác giả từng dạy tiếng Anh tại một trường nam sinh trong vài năm. Nhân vật chính Botchan đến từ một thành phố lớn, vốn là một thanh niên thẳng thắn, nóng tính, anh không hòa hợp được với những người lớn hơn cũng như đám học trò ngỗ nghịch của mình. Sống trong một thế giới đầy bảo thủ với những khuôn phép định sẵn, hình thức cùng sự phân biệt trật tự, thứ hạng cứng nhắc đã dẫn đến kết quả tất yếu là những cuộc xung đột lớn, nhỏ không ngừng diễn ra.

Phần lớn câu chuyện xảy ra vào mùa hè, trong tiếng ve râm ran và những yếu tố, hình ảnh khác giúp Cuộc Nổi Loạn Ngoạn Mục trở thành một quyển sách thú vị dành cho mùa hè: nhẹ nhàng, vui nhộn và luôn chuyển biến, lôi cuốn. Sự giản dị, mộc mạc cũng là một điểm hấp dẫn không thể phủ nhận của Cuộc Nổi Loạn Ngoạn Mục. Và ngay cả đối với những người chưa một lần đặt chân đến hòn đảo ngập tràn ánh nắng từng được tác giả chọn làm không gian chính trong câu chuyện cũng có thể tìm thấy ở tác phẩm sự thu hút mãnh liệt.

Sách được biên dịch từ quyển “Botchan” của tác giả Natsume Soseki.

Tựa gốc của Cuộc Nổi Loạn Ngoạn Mục là Botchan - được đặt theo cách mà Kiyo, người vú già tận tụy luôn trìu mến gọi nhân vật chính - cũng là người kể chuyện trong tác phẩm. Đây là từ thường được dùng để chỉ những đứa bé trai, những cậu trai trẻ thuộc gia đình sang trọng, quyền quý, có địa vị tương đối trong xã hội hoặc những người lớn nhưng chưa thật sự trưởng thành về mặt tâm lý, ngoài ra cũng có thể được sử dụng để thay thế tên riêng ở Nhật Bản.

Bên cạnh những ưu điểm nổi bật, dễ dàng nắm bắt như văn phong vừa giản dị, trong sáng vừa trang nhã, trau chuốt, tinh thần trào phúng, châm biếm nhẹ nhàng nhưng đôi lúc cũng thật gai góc, chất hài hước thâm thúy, sắc sảo và một loạt những nhân vật hết sức sinh động, đầy cá tính với các biệt danh đặc biệt ấn tượng, tác phẩm bất hủ này còn hàm chứa những yếu tố rất lạ, rất mới mẻ, mang đậm dấu ấn cá nhân của tác giả.

Xét về khía cạnh nghệ thuật, đây không hẳn là một tác phẩm hoàn hảo. Chưa kể, Cuộc Nổi Loạn Ngoạn Mục chứa đựng rất ít các yếu tố mang tính tâm lý, triết học so với những sáng tác ở giai đoạn tiếp theo của Natsume Soseki, đồng thời nó cũng không có sự gợi mở, khơi dậy những mỹ cảm tinh tế, không có những xúc cảm bi ai, não lòng hay nét rực rỡ, tráng lệ đầy sáng tạo trong văn chương như các tác phẩm của những nhà văn Nhật sau ông. Tuy nhiên, đó lại chính là chìa khóa cho thành công của tác phẩm: yếu tố không mang tính điển hình - hay cũng có nghĩa sự khác biệt so với những khuôn mẫu định sẵn - đã tạo nên sức hấp dẫn kỳ diệu, không ngừng lôi cuốn độc giả Nhật Bản từ thế hệ này sang thế hệ khác dù thế giới quanh họ có thay đổi mạnh mẽ đến đâu.