Mùa Hoa Cải Bên Sông

Mùa hoa cải bên sông là tập truyện ngắn gồm của nhà văn, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều. Tập sách bao gồm nhiều câu chuyện nổi tiếng của tác giả, chủ yếu xoay quanh đề tài chiến tranh và cuộc sống của con người nơi làng quê. Có những câu chuyện đã góp phần tạo dựng nên tên tuổi tác giả, như: Mùa hoa cải bên sông, Hai người đàn bà xóm Trại, Đứa con của hai dòng họ… Truyện ngắn Nguyễn Quang Thiều viết về những nỗi đau, những mất mát tưởng chừng không thể vượt qua của con người, nhưng song song với nó là sức mạnh vĩnh cửu của tình yêu mà các nhân vật của ông thường may mắn có được.

Không chỉ là một nhà thơ nổi tiếng, có tác phẩm in trên các tạp chí thế giới, Nguyễn Quang Thiều còn là nhà văn với bút lực dồi dào, có nhiều truyện ngắn, tiểu thuyết in đậm dấu ấn riêng. Tập truyện Mùa hoa cải bên sông được NXB Hội nhà văn và Phương Nam book ấn hành năm 2012 đã tập hợp những truyện ngắn nổi tiếng của ông, trong đó có những tác phẩm đã được chuyển thể thành phim, như: Mùa hoa cải bên sông, Hai người đàn bà xóm Trại.

Đọc cả tập truyện ngắn này, dễ nhận ra sự ám ảnh của xóm Chùa lên ngòi bút Nguyễn Quang Thiều. Mảnh đất ấy là nơi ông đã sinh ra, nơi ông đã được nghe biết bao câu chuyện vừa kỳ bí vừa đau thương. Vùng đất đã tạo cảm hứng cho ông viết nên những câu chuyện xúc động, về những kiếp người đa đoan từng sinh sống, hạnh phúc và khổ đau bên bờ sông Đáy. Có hai người đàn bà cùng sống trong một căn nhà trên bãi tạm, nửa đêm nằm nghe tiếng mọt gặm gỗ quan tài, nhưng đến Tết vẫn nhắc nhau gói thêm bánh chưng, dù biết rõ hai người đàn ông của họ đã hy sinh. Có cô gái tên Chinh trẻ trung, xinh đẹp, chỉ vì yêu bờ hoa cải vàng cùng người con trai trên mặt đất mà phạm vào lời nguyền của người cha, để rồi phải chết oan khuất. Những câu chuyện diễn ra ở bối cảnh khác cũng vẫn mang nặng những nỗi ám ảnh, éo le. Như chuyện của người lính quyết tâm phủ kín ngọn đồi trong màu thông xanh, bởi tất cả đồng đội ông đã chết trên đó. Màu xanh đã che chở cho đồng đội ông, nhưng cuộc đời ông vẫn mãi không thể dứt khỏi buồn đau và cô độc.

Những câu chuyện ấy như vấn vít lấy tâm hồn người đọc, khiến ta không thể dứt ra khỏi nỗi buồn của những phận người. Giọng văn Nguyễn Quang Thiều thấm đẫm chất trữ tình và đầy những suy tư, như lời kể của dòng sông tuy êm ả mà vẫn quặn thắt những sóng ngầm.

Không giống như thơ, truyện ngắn Nguyễn Quang Thiều ít cách tân và đột biến. Những câu chuyện đi theo đúng mạch tự sự, với những nhân vật, tình tiết, xung đột,…rõ ràng. Bởi thế mà độc giả không phải đuổi theo mạch tư duy hay ngẫm nghĩ về những ẩn dụ, nhưng sẽ phải sẵn sàng chìm đắm trong những nỗi lòng, những cảnh ngộ trôi dạt trên dòng sông đời miên man.