Sài Gòn Úmbala

Từ thời xưa, mảnh đất Sài Gòn - Gia Định và sau này là Thành phố Hồ Chí Minh đã là nơi hội tụ của nhiều dòng chảy văn hóa nghệ thuật đi theo sau sự tiếp nhận các nguồn lưu dân hay ảnh hưởng văn hóa nước ngoài. Qua nhiều giai đoạn thăng trầm, đặc tính hội tụ làm nên một diện mạo văn nghệ Sài Gòn nhiều thú vị, vừa chứa nhiều dạng thức văn hóa truyền thống vừa dung nạp những cái mới, cái hay ở khắp nơi.

Sài Gòn Úmbala là một tuyển tập về làng văn nghệ Sài Gòn - TP.HCM qua góc nhìn và ngòi bút của tác giả Trung Nghĩa, góp phần phản ánh một số khía cạnh trong muôn mặt đời sống văn nghệ vốn rất rộng lớn, cực kỳ sôi động và lý thú của vùng "đất lành chim đậu" này.

Dường như lâu lắm rồi, kể từ sự kiện Sài Gòn 300 năm thì phải, chưa bao giờ Sài Gòn lại xuất hiện trong nhiều cuốn sách như trong thời điểm hiện nay.

Theo thống kê, sách nghiên cứu thì có Sài Gòn năm xưa, Sài Gòn tạp pín lù, Khám lớn Sài Gòn...; sách có tính "sáng tác" phải kể đến Thang máy Sài Gòn (tiểu thuyết), Sài Gòn đẹp lắm (sách ảnh), Bởi Sài Gòn nhiều nắng (truyện ngắn), Ở trọ Sài Gòn (truyện dài)...; sách có tính "tạp văn, tản văn" không thể không nhắc đến Sài Gòn - Chợ Lớn rong chơi, Sài Gòn chuyện đời của phố, Mặc khách Sài Gòn, Ve vãn Sài Gòn... Mảng này thì nhiều không đếm xuể, nhưng sẽ thật thiếu sót nếu bỏ quên Sài Gòn Úmbala của tác giả Trung Nghĩa - cây bút văn hóa văn nghệ tràn đầy nhiệt huyết với Sài Gòn rộng mở, bao dung.

Độc giả thích đọc Sài Gòn Úmbala vì tìm thấy trong tác phẩm những "Sài Gòn nhỏ" thật gần gũi và thân quen đến lạ kỳ. Đó là một Sài Gòn tình ca, Sài Gòn yểu điệu guitar, Sài Gòn karaoke, Sài Gòn xi-nê-ma, Sài Gòn chạy sô và cả... Sài Gòn hát bè. Ngộ hơn, người ta hẳn phải thích thú với xóm "Hollywood" ở Sài Gòn, chợ nhạc công Sài Gòn, kể cả nhạc kèn đám ma... Tất thảy, tạo nên một Sài Gòn muôn sắc màu văn nghệ đầy sống động. Sài Gòn dễ thương hay dễ dãi, người ta chẳng thèm bàn tới nữa, vì chính nơi đây, như Trung Nghĩa từng nói, đã "dung nạp nhiều thế hệ nghệ sĩ đã, đang và mãi mãi cống hiến tài năng, lòng đam mê nghệ thuật của mình đến với công chúng."

Những phóng sự trong cuốn sách nhỏ nhắn Sài Gòn Úmbala, dù được viết bằng lối văn phong giản dị đúng chất nhà báo, lại ẩn chứa trong mình một nội lực vô cùng mạnh mẽ. Đến nỗi người ta có thể bắt được những tần số xa xôi nhất nằm lẩn khuất ở một góc bé xíu nơi Sài Gòn phồn hoa nhưng lắm nghệ sĩ này.

20 năm làm báo, không khó để Trung Nghĩa chiếm lấy trái tim độc giả bằng một tác phẩm nào đó. Điều này anh đã làm được và làm rất tốt. Cái khó là làm sao để dư âm của mỗi đứa con tinh thần còn đọng mãi trong tâm trí người đọc dù thời gian qua đi. Sài Gòn Úmbala, ngay từ những trang đầu tiên, dường như đã trở thành một cuốn sách mang âm vang như thế.