Tủ Sách Tinh Hoa Văn Học - Người Đẹp Ngủ Mê

Theo lời giới thiệu của một người bạn, ông già Eguchi tìm đến ngôi nhà “người đẹp ngủ mê”, nơi những trinh nữ trẻ trung, xinh đẹp được gây mê bằng thuốc ngủ liều cao, hoàn toàn khỏa thân trong tình trạng mất tri giác, để tìm kiếm một cuộc phiêu lưu, một niềm vui thú mà những người xế bóng như ông tin mình còn thực hiện được.

Bốn lần đến thăm ngôi nhà, Eguchi được giới thiệu với năm cô gái rất khác biệt. Năm biểu tượng của nữ giới ấy đã gợi nên cho ông những cung bậc tưởng như không bao giờ với tới được của nỗi cô đơn, sự tự do, ký ức, sự thương xót, tội lỗi và cả cảm thức về cái chết.

Thời gian vô tình đồ đậm thêm nỗi cô đơn, khao khát trong kiếp nhân sinh vô thường, nhất là khi mặt trời sắp đổ bóng xuống bên kia sườn núi.

Eguchi – người đàn ông từng trải, đã đứng ở dốc bên kia cuộc đời, thấy mình dường như chưa hiểu gì về dục tính của loài người khi đứng trước một tấm thân trần trụi của những thiếu nữ có vẻ đẹp mềm yếu gần gũi lại xa xăm diệu vợi. Cô gái ngủ mê phong kín con người thật của mình như một ẩn số không thể nào dò được. Dường như những tấm thân ấy là của những nữ thần đến từ một cõi riêng huyền bí tách biệt hẳn với nhân sinh. Sự tương phản ở đây vừa hiển nhiên vừa bất ngờ: thân xác ở mức độ trần trụi nhất đồng thời lại là điều bí ẩn khôn lường nhất.

Và khi đứng trước những kiệt tác ấy, Eguchi như càng chìm vào bản thể và ký ức xa xăm nhất của mình, tìm lại được những cảm xúc thuần túy tinh thần nhất. Bởi với ông, tấm thân trần dường như đã trở thành biểu tượng cao nhất của tính nữ vĩnh hằng, dù có được sở hữu trong tay thì vẫn muôn đời là bí mật, có khi lại giống như một vị Phật trong những truyền thuyết cổ xưa.

Kawabata luôn hướng về cái đẹp, nhất là cái đẹp ẩn mình trong nỗi bi ai, giữa hai bờ tỉnh - mơ dễ khiến người ta giật mình thảng thốt! Và Kawabata đã thực sự nâng nhân vật của mình lên trở thành “điển hình của nghệ thuật thưởng thức cái đẹp theo cách vừa tinh tế vừa cực đoan”. Giống như những bài thơ haiku, Người đẹp ngủ mê đem lại những cảm xúc thẩm mỹ độc đáo, đồng thời để lại nhiều khoảng trống, nhiều băn khoăn để độc giả tự khám phá.

Như những màn kịch có nhiều tầng lớp biểu tượng, huyền thoại, tôn giáo... Người đẹp ngủ mê của Kawabata đã đi sâu vào nội tâm đầy phức tạp của con người, khám phá mối liên hệ giữa hồn và xác, phơi bày những thể nghiệm nhân sinh vừa đau đớn vừa đẹp đẽ.

Cùng với hình thức nghệ thuật luôn song hành những yếu tố tương phản đậm đặc, chủ yếu là những tương phản về thời gian, không gian nghệ thuật; chi tiết nghệ thuật; miêu tả ngoại hình và khắc họa thế giới nội tâm… Người đẹp ngủ mê như một hơi thở an nhiên, một cõi trần thanh tịnh, vượt ra ngoài ái dục để đạt đến cảnh giới hân hoan trước cái đẹp, thấm đẫm tinh thần thiền tông Nhật Bản.