Viết Nhịu Lapsus Calami - Dọn Vườn Ngôn Ngữ Học

Viết nhịu (lapsus calami: Dọn vườn ngôn ngữ học) là quyển sách tập hợp những bài viết đã công bố ở tạp chí trên tạp chí Ngôn ngữ và Đời sống trong hai năm 2000–2001 ở chuyên mục Viết nhịu bởi một nhóm nhà nghiên cứu lấy tên chung là Sái Phu.

Sách đề cập đến “viết nhịu” một cách thắng thắn và bổ ích để chỉ ra những lỗi viết nhịu trong sách báo, bài viết về tiếng Việt ở nước ta. Những lỗi chưa bao giờ được đính chính, có thể gây hiểu lầm đối với người đọc nhất là học sinh, sinh viên.

Ngay lời nói đầu của Viết nhịu, nhóm tác giả Sái Phu đã khẳng định “Trong giới nghiên cứu và giảng dạy tiếng Việt chúng ta còn quá ít những cuộc trao đổi, thảo luận, phê bình." Vì vậy, nhóm tác giả đã mạnh dạn viết lên những bài phân tích, đánh giá chỉ ra những “một số sách báo, bài viết về tiếng Việt của ta... đôi khi có những câu, những đoạn, mà nội dung hay hình thức khó lòng có thể chấp nhận được...” Những lỗi ấy không được đính chính và “có thể làm thành những cạm bẫy có phần nguy hiểm đối với người đọc, nhất là đối với học sinh và sinh viên mới học năm đầu”.

Sách chỉ nêu 53 LC (lapsus calami: Dọn vườn ngôn ngữ học) trong hàng ngàn trường hợp mắc lỗi “viết nhịu” nhưng tác giả đã có những bài viết phân tích thẳng thắn và tỉ mỉ. Đa số là những phân tích, chỉnh sửa lại định nghĩa các từ ngữ, ngữ pháp trong tiếng Việt hay những lỗi sai về phiên dịch ngoại ngữ.

Những bài viết cho thấy những lỗi viết nhịu ấy đa số được lấy từ những giáo trình về ngôn ngữ học và tác giả phải có học thức, học vị không thấp. Ta cũng giật mình khi biết thói quen nói và viết hằng ngày của mình có nhiều lỗi “viết nhịu”, mà phải chăng đó là do truyền thống, do những bài học ngôn ngữ trên ghế nhà trường... Chúng ta nên đọc và nghiên cứu kỹ sách để có thêm hiểu biết về ngôn ngữ, rút kinh nghiệm và chú ý hơn khi nói, viết. Viết nhịu cũng đáng để những nhà ngôn ngữ học bổ sung thêm vào danh mục tài liệu tham khảo của mình.