3 Trong 1

Nguyễn Đông Thức là một nhà văn có sở trường về viết truyện ngắn. Đã có hàng trăm truyện ngắn do anh sáng tác được xuất bản trong những năm gần đây. Tập truyện ngắn có tên 3 trong 1 gồm 21 truyện được xem như là một tuyển tập của Nguyễn Đông Thức do NXB Văn nghệ ấn hành năm 2006.

Sở dĩ gọi các truyện ngắn trong tập truyện này của Nguyễn Đông Thức có tên gọi chung 3 trong 1 là bởi theo cách tự phân loại của chính tác giả thì những sáng tác của anh thường được xếp làm ba loại:

1-  Những truyện về cuộc sống thường ngày quanh mình, về tình yêu, tình bạn, tình đồng đội… Các truyện này thường có nội dung hơi buồn một tí, cũng là chuyện nhân sinh bình thường.

2-  Những truyện tạm gọi là chống tiêu cực, hầu hết được viết trong thời kì đầu đổi mới, về những tệ nạn xã hội, thói hư tật xấu của các quan chức suy thoái… Cùng xếp trong loại này còn có những truyện về sự lạnh lẽo, vô cảm của con người với đồng loại.

3-  Là những truyện têu tếu, có phần hài hước về tình yêu và mối quan hệ của con người với nhau.

Cả ba mảng đề tài ấy cùng gói gém vào trong một tập truyện vì thế mà gọi là 3 trong 1.

Ở loại truyện thứ nhất, với những câu chuyện như Quà tết cho vợ yêu, Đồng chí, Con gái vốn phức tạp… Nguyễn Đông Thức nói với độc giả: Có thể bạn không tin, nhưng hầu hết những câu chuyện này thường đã được viết sau mỗi cơn muộn phiền hoặc quá mệt nhọc về cả thể xác lẫn tinh thần. Như một cách tự tìm lại sự thăng bằng hoặc thư giãn đôi chút.

Cũng chính vì thế mà những câu chuyện của Nguyễn Đông Thức thường được kể một cách rất tự nhiên và giàu vốn sống thực tế. Nghe cái cách anh kể về người vợ tháo vát, khéo làm mồi nhậu vừa lẹ vừa ngon cho chồng mà phát ham: Hãy tưởng tượng bạn vào nhà tôi, ngồi chưa nóng ghế là đã có ngay một dĩa lòng gà xào hành tây nghi ngút khói đem ra. Bí quyết thì có gì đâu: cắt cổ hai chú gà xong, chưa cần làm lông, mổ ngay bụng lấy bộ lòng ra trước, làm sạch thảy vào chảo, quay qua rửa và xắt hành vô là đã có đĩa lòng xào chín tới cho chủ và khách lai rai, khỏi phải chờ lâu mất không khí. Sau đó mới quay qua làm lông và nấu các món khác.

Đó là lối kể chuyện giản dị mà vẫn hấp dẫn của truyện ngắn Nguyễn Đông Thức mà ta sẽ gặp nhiều ở tập truyện 3 trong 1 của anh.

Đọc truyện ngắn Nguyễn Đông Thức, bạn sẽ được nghe kể về những câu chuyện rất đời thường, những câu chuyện mà ở đâu trong cuộc sống, bản thân ta cũng có thể bắt gặp và chứng kiến. Tuy nhiên, những câu chuyện ấy khi đã qua cái lăng kính phản ánh chủ quan của nhà văn thì nó trở nên sâu sắc và có ý nghĩa triết lí. Tiền đạo môi hồng là một ví dụ tiêu biểu. Câu chuyện nói về cái sự trọng nam khinh nữ đã trở thành căn bệnh mãn tính trong xã hội ta. Đến mức môn bóng đá nữ cũng không được coi trọng bằng bóng đá nam, dù có thành tích thi đấu quốc tế cao hơn. Đến lượt những cô gái tham gia vào đội tuyển bóng đá cũng bị xem thường, coi là thứ đàn bà quần đùi áo số, suốt ngày chạy long nhong trên sân cỏ. Tuy nhiên, cuối cùng thì chính tài năng và lòng dũng cảm của họ đã thuyết phục được cả những bà mẹ chồng khó tính nhất. Thế mới biết, ở đời, điều quan trọng là ở chỗ bạn là người như thế nào chứ không phải là bạn đang làm gì. Dù ai đó có quyền cao chức trọng đến mấy mà nhân cách sống không ra gì thì con người đó cũng không đáng giá một đồng xu trong mắt mọi người.

Cứ thế, những truyện ngắn 3 trong 1 của Nguyễn Đông Thức dẫn dắt bạn đọc đi vào những vấn đề gai góc của cuộc sống. Đó là những câu chuyện chống lại sự tiêu cực của đám chức quyền lộng hành, vừa tham nhũng ức hiếp công nhân lại vừa quen thói chụp cái mũ phản động, mất lập trường quan điểm lên đầu những ai ưa nói thẳng, nói thật, dám lật mặt những kẻ tiêu cực và phơi bày ra trước ánh sáng.

Thanh tra đến là một truyện ngắn được Nguyễn Đông Thức viết theo lối mỉa mai, châm biếm. Những nhân vật lãnh đạo chuyên làm điều xằng bậy tìm hết cách để ăn chặn quyền lợi của người lao động nhưng lại nhũn như con chi chi trước cấp trên. Bởi ở đời, những kẻ nạt dưới tất thường nịnh trên. Có nịnh trên thì chúng mới được tồn tại để nạt dưới. Và một trong những cách mà chúng thường sử dụng là chụp mũ cho những người phê phán thói hư tật xấu của cấp trên cái tội phản động. Những ung nhọt như vậy trong cuộc sống quanh ta đã được ngòi bút của Nguyễn Đông Thức phản ánh thật rõ nét và sinh động.

Chính cái cách đi thẳng vào những ngóc ngách cuộc sống trong xây dựng nhân vật và cốt truyện của Nguyễn Đông Thức đã làm cho tác phẩm của anh trở nên cuốn hút người đọc. Bởi văn học được sáng tác bắt nguồn từ cuộc sống để từ đó đưa bạn đọc trở lại với cuộc sống. Mà hiện thực cuộc sống thì muôn hình vạn trạng, vấn đề là nhà văn phải chỉ ra được những cái gai góc nhất, bức xúc nhất để phản ánh.

Tập truyện ngắn 3 trong 1 đã làm được điều đó.

Tuy nhiên cũng vì vậy mà trong truyện của Nguyễn Đông Thức, có khá nhiều những câu chuyện buồn. Chỉ có điều là sau mỗi câu chuyện buồn ấy, bạn đọc sẽ thấy sáng lên sự lấp lánh của tình người, tình đời. Bởi tình cảm của con người dù ở trong bất cứ hoàn cảnh nào thì cũng rất đẹp, rất nhân ái. Điều đọng lại cuối cùng là từ những câu chuyện của mình, tác giả muốn gửi gắm đến bạn đọc những niềm tin tốt đẹp vào cuộc sống. Bạn hãy tin vào điều đó để đừng đánh mất niềm tin vào cuộc sống.