Hoàng Tử Và Chú Bé Nghèo Khổ

"Khi mình làm vua, chúng nó sẽ không chỉ được ban phát bánh mì và chỗ ngủ mà còn phải học hành tới nơi tới chốn nữa, bởi cái bụng to sẽ chẳng đáng giá một xu nếu trí óc nghèo nàn và trái tim cằn cỗi."

Từ những sự kiện lịch sử ngắn gọn, súc tích và tưởng như tĩnh tại, câu chuyện về hoàng tử Edward và chú bé ăn mày Tom đã được nhà văn Mark Twain tạo dựng thành một thế giới khác, vừa đan xen lịch sử, vừa thêu dệt những tình tiết lóng lánh, đẹp đẽ, thu hút hàng triệu độc giả trên thế giới.

Có biết bao câu chuyện trên đời kể về những chàng hoàng tử, những nàng công chúa và những tòa cung điện tráng lệ, lộng lẫy mà đượm sắc màu huyễn hoặc, thần bí, thu hút biết bao cậu bé, cô bé của rất nhiều thế hệ kế tiếp nhau từng sinh sống trên trái đất này. Dẫu thời gian cứ mãi chảy trôi, những câu chuyện được bao phủ bởi vầng sáng cổ tích lung linh chưa bao giờ là cũ trong lòng mọi đứa trẻ trên đời.

Mark Twain đã tự làm khó cho bản thân mình khi xây dựng một thiên cổ tích dựa trên những cứ liệu lịch sử vốn rất ngắn gọn, khô cứng và mang tính biên niên về nước Anh trong nửa đầu thế kỷ XVI. Không có những phép màu tuyệt diệu như câu chuyện về nàng Lọ Lem, hoàng tử Ếch hay những hoàng tử thiên nga mặc áo tầm gai hóa thành người, chuyện về hoàng tử Edward – sau này là vua Edward Đệ Lục của nước Anh – và cậu bé ăn mày khốn khổ một bước lên quyền uy Tom Canty được Mark Twain lựa chọn xuất phát từ sự ngẫu nhiên. Tạo hóa ngẫu nhiên đón hai đứa trẻ vào cùng một ngày, lạ lùng thay ngoại hình cả hai giống nhau như tạc. Nhân tình thế thái ngẫu nhiên để hai đứa trẻ này gặp nhau, đổi vị trí cho nhau. Kể từ đây, bắt đầu cuộc hành trình đầy sóng gió của cả hai. Bạn sẽ cho rằng, với Edward, khổ nạn mới là có thực; còn Tom Canty được đổi đời thì cớ gì gọi là buồn đau?

Cậu bé Edward vốn sinh ra và lớn lên trong lụa là, nhung gấm, được “nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa” ngay từ thuở lọt lòng. Bỗng chốc biến cố bất ngờ ập tới, chính cậu cũng chẳng lường trước được một phút bốc đồng và hiếu kỳ của bản thân lại phải đánh đổi bằng chuỗi tháng ngày sống lang thang, vất vưởng, tứ cố vô thân, chịu đòn roi, vào tù ra tội, thậm chí suýt nguy hiểm tới tính mạng. Đáng buồn hơn cả là ngày vua cha của mình qua đời, Edward không được ở bên ngài, lại phải chứng kiến cảnh tượng náo động, nhộn nhịp mà người ta chuẩn bị cho ngày vua mới đăng quang, ngồi vào vị trí vốn dĩ thuộc về cậu. Tưởng như những dập vùi của cuộc sống sẽ nhấn chìm cậu bé vào vũng bùn của đen tối, sợ hãi, tuyệt vọng, nhưng với lòng dũng cảm, sự bền bỉ không ngừng, Edward trong kiếp nạn vẫn gặp được sự chở che của hiệp sĩ Miles Hendon, rồi từ đó lần tìm được con đường trở về ngai vàng. Cũng nhờ quãng thời gian lưu lạc, nổi trôi này mà Edward sớm thấu hiểu lẽ đời, biết nhìn nhận đúng đắn, thấu suốt về cảnh tình, thời cuộc, giúp cho giai đoạn trị vì của ngài về sau rất công bằng và hợp lòng người. Vào thời đại ác nghiệt đó, quãng thời gian Edward VI trị vì, dẫu ngắn ngủi, nhưng đặc biệt rộng lòng nhân từ.

Còn Tom Canty, đứa bé ăn mày từ khu ổ chuột của thành London, bất ngờ trở thành hoàng tử nắm trong tay quyền uy, một bước được tung hô, lại một bước được hầu hạ, tâm tư của cậu hình như không hẳn là sướng vui, thay vào đó là nỗi sợ hãi, nơm nớp âu lo bị phát giác, bị trừng trị. Tom đã từng tưởng tượng mình là hoàng tử, nhưng là hoàng tử của xứ sở mộng mơ. Giờ đây, khi thực sự sống trong cung hoàng tử, mặc y phục hoàng tử, tận hưởng những cao lương mĩ vị, cậu lại chỉ đối mặt với nỗi khổ tâm. Dần dà, dưới vỏ bọc của bệnh điên và biết tận dụng khai thác thông tin từ cậu bé chịu đòn thay, Tom bắt đầu quen với các lề lối trong cung điện và bắt đầu biết xử lý các công việc như một hoàng tử thực thụ. Biến cố lớn nhất xảy đến là khi đức vua băng hà, hoàng tử dĩ nhiên sẽ lên nối ngôi. Tom liệu có lớn gan ngồi vào vị trí “ở trên muôn người” đó?

Thật may sao Edward bền bỉ, kiên trì đã giành lại được ngôi vị của mình; thật may sao Tom vẫn giữ được tâm hồn trong sáng, không tham quyền cố vị.

Ngôi báu trở về với chủ nhân thực sự, còn cậu bé ăn mày thành London cũng từ bỏ cuộc đời tối tăm, rách rưới, thảm hại trước đây để rẽ sang một hướng khác hoàn toàn mới.

Xuyên suốt câu chuyện là bài ca về lòng tin: tin ở chính mình và tin ở người khác. Bất chấp những mưu mô, hành động lọc lừa, xảo trá của đám người xấu mà tiêu biểu là John Canty, Hugh Hendon, xung quanh Tom và Edward luôn có những bàn tay sẵn sàng chìa ra nâng đỡ, dìu dắt. Lòng tốt nảy nở từ những con người bé nhỏ khiêm nhường lẫn các quý ông đức cao vọng trọng, đâm hoa kết trái, tỏa hương rồi cứ lưu lại mãi cùng với cuộc đời này.

Bạn có tin không, từ những sự kiện lịch sử ngắn gọn, súc tích và tưởng như tĩnh tại, câu chuyện về hoàng tử Edward và chú bé ăn mày Tom đã được nhà văn Mark Twain tạo dựng thành một thế giới khác, vừa đan xen lịch sử vừa thêu dệt những tình tiết lóng lánh đẹp đẽ, thu hút không chỉ riêng tôi, mà cả bạn. Nếu bạn dành thời gian tĩnh lặng dõi theo hành trình của hai cậu bé này cho đến tận cùng, hẳn bạn sẽ chẳng ngần ngại tiếp lời cùng tôi, giúp cho cuốn sách nhỏ này đến được với những cô bé, cậu bé cùng chung niềm đam mê đọc sách khác.