Lãng Du

Lãng du là tập truyện ngắn gồm 11 truyện với giọng văn trào lộng bao trùm. Mỗi câu chuyện thoạt đầu chỉ như những chuyện phiếm, nhưng ẩn ước đằng sau là sự phản ánh xã hội, lên án những điều trái tai gai mắt nhưng tồn tại lâu dài đến nỗi người ta đã xem đó là chuyện hiển nhiên. Từng vấn đề được mổ xẻ, bình luận ngầm qua lăng kính hài hước; hài từ cái tên đến nội dung; hài nhưng không phải cười rồi thôi mà khơi gợi bao trăn trở.

Mười một truyện ngắn:

• Mr. B
• Cổ tích mới
• Thi tuyển Khùng
• Bộ mặt
• Những kẻ vô can
• Lãng Du
• Bạn cũ
• Chết thử
• Gã lộn ngược
• Cha tôi, tôi và con trai
• Lão đào mồ

Tập truyện ngắn Lãng du dường như là một sự tập hợp các tác phẩm rải rác trong miền suy tư của tác giả. Chúng không theo mô thức hay chủ định nào. Thay vào đó, mỗi câu chuyện mang độc giả đến một trải nghiệm riêng biệt, có lúc bay bổng với tình yêu, có khi cười rộ gập cả người với thời cuộc, lại có lúc cười chua chát vì đồng cảnh.

Nếu có lúc nào đó trong cuộc đời, chúng ta tưởng niệm những khung cảnh đẹp như tranh mà ta từng trải qua thời thơ ấu, muốn đi tìm lại, để rồi thất vọng khổ sở đến phát khóc khi nhận ra thiên đường chỉ có trong kí ức, ta sẽ đồng cảm với nhân vật trong truyện ngắn Lãng du. Hoặc giả, chầm chậm đi theo tính tò mò trong phẫn uất của nhân vật “tôi” ở truyện ngắn Mr. B, chính người đọc cũng hiếu kì đến phát tức, sau cùng là cười ầm vì đáp án vốn dĩ ngô nghê như một trò đùa ác ý. Trong Lão đào mồ, độc giả lại bị dẫn vào tâm thế không biết nên buồn cho một mảnh đời cơ khổ, hay phê phán cái thói ghen ăn tức ở, hay lí thú với ý tưởng kẻ khố rách áo ôm này sẽ tự tay đào mồ chôn gã hàng xóm giàu nứt vách. Rốt cuộc là đào mồ chôn người hay đào huyệt cho mình?

Thấm đẫm những trang viết là sự thâm trầm của tác giả, cách kể chuyện hời hợt như kiểu kể mua vui nhưng các tầng nghĩa có sức nặng vô cùng. Nó động chạm, thậm chí là giáng đòn mạnh mẽ vào những bất cập, những hư hoại của xã hội. Chuyện cũ rích ở làng quê hẻo lánh khi có một anh khùng chết cái tên Khùng, suốt ngày chỉ phiền nhiễu dọa dẫm lối xóm, nhưng không có Khùng, mọi thứ lại rối tinh và người ta lại phải “Thi tuyển Khùng” để tìm ra Khùng. Đó phải chăng cũng là câu chuyện của xã hội hiện đại bây giờ, công chúng cần những “ca” dở hơi tầm phào để được bàn tán, được ném đá, thỏa mãn tính ưa bàn chuyện thiên hạ, hòng lắp lòng tự ti, xem người khác thấp hèn để an ủi rằng ngước lên mình không bằng ai nhưng cúi xuống không ai bằng mình.

Với sức sáng tạo dầy dặn, đưa ra những phi lí đến siêu tưởng, trong tập truyện Lãng du, nhà văn thuộc thế hệ hậu hiện đại Tạ Duy Anh một lần nữa chứng tỏ ngòi bút tinh tế của mình.