Hồi Ký Song Đôi (Tập 1)

Hồi ký song đôi là những ghi chép quý báu của nhà thơ Huy Cận về cuộc đời của mình và của người bạn thân suốt đời: Xuân Diệu. Cuốn sách độc đáo này được chia làm hai phần. phần một, với tiêu đề riêng là Tình bạn trong sáng, là những ghi chép sôi nổi, đầy háo hứng và kỷ niệm về những tháng năm tuổi trẻ, khi ông và Xuân Diệu cùng đi học, làm thơ, hoạt động cách mạng. phần hai của cuốn sách được mang tên: Đổi thay và kiên định, tập trung vào chặng đường hoạt động trong và sau cách mạng của cả hai người, trong đó dành một số bài khá quan trọng cho sự ra đi của Xuân Diệu.

Hồi ký song đôi chỉ có thể được viết cho những cuộc đời gắn liền như máu thịt. Chúng ta từ khi sinh ra đã có riêng cho mình một số phận, một con đường. Rất hiếm khi những con đường đó chạy song song cạnh nhau, sát bên nhau và rọi sáng cho nhau như cuộc đời của hai người thơ nổi tiếng Xuân – Huy.

Viết hồi ký song đôi, dường như Huy Cận vừa muốn làm giúp phần của bạn – người đã sớm qua đời – vừa muốn ngầm kiêu hãnh mà khẳng định về tình bạn nửa thế kỷ thủy chung như nhất của hai ông.

Cuốn hồi ký đi sát từng chặng đường đời, miêu tả kỹ càng tuổi thơ của hai người. của Huy Cận là những kỷ niệm còn đọng trong trí nhớ, với Xuân Diệu, là những câu chuyện kể mà ông đã chia sẻ với bạn mình. Có lẽ, đáng đọc nhất, gây nhiều phấn chấn và rung cảm nhất là những năm tháng thanh niên sôi nổi của hai ông. Khi ấy, Xuân Diệu và Huy Cận là những chàng thanh niên đầy tình yêu thơ văn và yêu nước. Họ đã dành trọn tuổi trẻ cho nghệ thuật, cho sự nghiệp đổi thay cơ đồ dân tộc. Huy Cận nhắc nhiều về chuyện ông bị cắt học bổng vì đi đón Godart, chuyện Xuân Diệu cay đắng vào Nam làm…Tây đoan, những mối tình dang dở hay đơn phương, những chuyện bên lề làng văn lúc ấy. Hồi ký song đôi nhưng đan dệt biết bao câu chuyện khác, về những đồng nghiệp, những nghệ sĩ khác. Dường như Huy Cận ưu ái hơn cho những con người có số phận trái ngang hay sớm phải lìa đời. Ông đã dành cho những nghệ sĩ yểu mệnh như Phạm Hầu, Lưu Trọng Lư, Thạch Lam… nhiều dòng xúc động.

Cuốn sách cũng là kho tư liệu sống động về những ngày đầu cách mạng, những câu chuyện về việc bàn giao chính quyền, kỷ niệm về những nhà lãnh đạo như Bác Hồ, cụ Huỳnh Thúc Kháng, Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp… dưới lời kể của một nhà thơ lo việc nước, cuốn hút chúng ta bởi sự tha thiết, chân thành và gần gũi, đem lại không khí của những ngày kháng chiến gian khổ nhưng hào hùng, thanh khiết.

Hai tập sách chưa đủ bao quát một cuộc đời, nhưng những ký ức được đưa lên trang viết sẽ giúp độc giả có những hình dung cần thiết về hai nhà thơ nói riêng, về một thế hệ trí thức đặc biệt của nước nhà nói chung.